Cuối năm 2019, sự kiện phát hiện bãi cọc cổ tại cánh đồng Cao Qùy, xã Liên Khê đã đánh dấu mốc một sự kiện trọng đại, môt phát hiện có ý nghĩa quan trọng của ngành khảo cổ, làm rõ thêm trang sử và là minh chứng rõ nét cho trí tuệ, nghệ thuật quân sự, cho khí phách hào hùng của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, giành và giữ chủ quyền đất nước.
Những cọc gỗ lớn, được đóng thẳng đứng hoặc nghiêng trong khu vực chứa nhiều bùn đất, cát mịn, mang tính chất địa tầng của trầm tích lòng sông và ven bờ tại khu vực Cao Qùy (xã Liên Khê) đã cung cấp những cứ liệu lịch sử sống động, góp phần bổ sung, làm sáng tỏ nhiều nhận định về lịch sử, mở ra hướng nghiên cứu mới, thay đổi nhận thức về thế trận và chiến trận Bạch Đằng – môt chiến dịch quy mô lớn của quân và dân nhà Trần.
Để giữ gìn và phát huy giá trị lịch sử của Di tích bãi cọc, Dự án đầu tư xây dựng Tuyến đường vào và Khu bảo tồn bãi cọc Cao Quỳ, xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên đã được Hội đồng nhân dân thành phố Hải Phòng cấp quyết định và giao cho Ủy ban nhân dân huyện Thủy Nguyên làm chủ đầu tư.
Ngày 03/5/2020, nhân kỷ niệm 65 năm ngày giải phóng Hải Phòng, Dự án án xây dựng tuyến đường vào và khu bảo tồn bãi cọc Cao Qùy đã được khởi công trong niềm vui mừng, phấn khởi của người dân. Qúa trình thi công mặc dù gặp nhiều khó khăn như ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, mặt bằng chật hẹp, địa chất phức tạp, thời tiết mưa nhiều, nhưng với sự chỉ đạo quyết liệt của thành phố và huyện, sự ủng hộ của nhân dân trong công tác bàn giao mặt bằng, cùng sự nỗ lực, tập trung nhiều mũi thi công của các đơn vị nhà thầu, tư vấn, giám sát, sau 5 tháng triển khai, đến nay – ngày 13/10/2020, Dự án đã được khánh thành đúng ngày khai mạc Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XVI.
Về dự Lễ khánh thành Dự án xây dựng tuyến đường vào và Khu bảo tồn bãi cọc Cao Qùy, huyện Thủy Nguyên vui mừng chào đón sự hiện diện của Đoàn đại biểu Thủ tướng Chính phủ: Đ/c Nguyễn Xuân Phúc – UV BCT, Thủ tưởng Chính phủ nước CHXHCN VN, đ/c Trần Đức Lương – Nguyễn Chủ tịch nước CHXHCN VN, đ/c Lê Hồng Anh – Nguyên UVBCT, nguyên TT BBT TW Đảng, cùng các đồng chí lãnh đạo Bộ, ban ngành Trung ương.
Về phía đại biểu thành phố có đồng chí Lê Văn Thành – UV TW Đảng, Bí thư TU, CT HĐND thành phố, các đồng chí lãnh đạo thành phố, thủ trưởng đơn vị, các đ/c đại biểu chính thức Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố lần thứ XVI. Về phía lãnh đạo huyện Thủy Nguyên có đ/c Phạm Văn Lập – TUV, Bí thư Huyện ủy, các đ/c PBT HU, Chủ tịch, PCT HĐND, UBND huyện. Lễ khánh thành còn vinh dự chào đón các nhà sử học, nhà nghiên cứu, các chuyên gia đầu ngành lĩnh vực sử học, khảo cổ học Việt Nam.
Phát biểu tại Lễ khánh thành, đ/c Nguyễn Huy Hoàng – PBT HU, CT UBND huyện khẳng định, với trách nhiệm là chủ đầu tư, ngày sau khi Dự án được phê duyệt, huyện Thủy Nguyên đã nhanh chóng phối hợp với các Sở, ngành thành phố lập hồ sơ dự án. Dự án được xây dựng trên S 13,9ha đất thu hồi GPMB của 285 hộ dân 2 xã Lưu Kỳ, Liên Khê, gồm 2 hạng mục quan trọng là xây dựng tuyến đường vào dài 3,488km, điểm đầu tuyến kết nối với QL10 tại nút giao Gia Minh đi Khu Di tích Bạch Đằng Giang. Quy mô mặt cắt ngang đường từ 18-22m, trong đó mặt đường rộng 12m, vỉa hè đoạn rẽ vào bãi cọc rộng 5m. Vị trí bên trái tuyến đường là bãi đỗ xe rộng 1ha. Dọc tuyến đường bố trí hệ thống đèn điện chiếu sáng, trồng cây xanh bóng mát, nối QL10 vào khu bảo tồn bãi cọc Cao Qùy.
Khu bảo tồn S 30.680m2 bao gồm các hạng mục: Cổng chính rộng 20m kết cấu 4 trụ bê tông cốt thép – tượng trưng cho cọc Bạch Đằng; nhà đón tiếp, trưng bày và giới thiệu hiện vật có diện tích 360m², nhà mái che khu bảo tồn tại chỗ rộng gần 2300m2 – khung kết cấu giàn không gian, mái lập hiện đại, nhập khẩu từ Đức, độ bền cao trên 30 năm. Trên S 225m2 tại khu bảo tồn tại chỗ, 18 cọc gỗ trong số 73 cọc được mở, xây kè bằng sỏi cuội, ngâm nước bảo quản với công nghệ tiên tiến. Số cọc còn lại được bảo tồn nguyên trạng dưới lòng đất, dựng cọc gỗ mô phỏng theo hướng lộ thiên, phục vụ du khách đến tham quan. Các công trình phụ trợ tiện ích liên hoàn gồm hệ thống tường bao, đường nội bộ, cây xanh và cảnh quan.
Ghi nhận những cố gắng, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền huyện Thủy Nguyên, sự phối hợp chặt chẽ của các sở ngành TP, cùng tinh thần lao động tích cực và sự đồng lòng, ủng hộ của nhân dân, đồng chí Lê Văn Thành – UVTW Đảng, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố nhấn mạnh: Dự án xây dựng tuyến đường vào và khu bảo tồn bãi cọc Cao Qùy đã hoàn thành theo đúng quy định, thiết kế giai đoạn 1. Như vậy, chỉ chưa đầy 1 năm, kể từ ngày người dân xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên phát hiện những dấu hiệu về một bãi cọc tại cánh đồng Cao Qùy, thành phố đã hoàn thành xây dựng bãi cọc Cao Qùy với rất nhiều quy trình khoa học từ khảo cổ học tới quy hoạch, đầu tư, lập dự án và xây dựng công trình. Qua đó, thể hiện sự trân trọng và trách nhiệm của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân TP trong việc bảo tồn, giữ gìn các giá trị di sản, lịch sử, văn hóa của dân tộc.
Cũng tại Lễ khánh thành, UBND thành phố Hải Phòng đã công bố Quyết định và trao Bằng Xếp hạng Di tích TP – Di tích khảo cổ lịch sử Bãi cọc Cao Qùy (xã Liên Khê) trong sự vui mừng, phấn khởi của toàn đại biểu dự buổi Lễ.
Như vậy, chỉ sau hơn 5 tháng thi công, đến ngày hôm nay, 13/10, Dự án đã được khánh thành. Kể từ ngày hôm nay, người dân Thủy Nguyên nói riêng và người dân Hải Phòng nói chung có thêm một di tích lịch sử với một niềm vinh dự, tự hào to lớn. Khu bảo tồn bãi cọc Cao Qùy cùng với hàng trăm di tích lịch sử gắn liền với các chiến tích hào hùng và công lao của các vị anh hùng dân tộc đã và đang trở thành một quần thể di tích có ý nghĩa quan trọng trên mọi bình diện, là nơi giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần tự lực tự cường, nơi minh chứng cho trí tuệ, cho khí phách hào hùng của dân tộc Việt Nam./.